Je hebt de diagnose hernia gekregen van de huisarts of specialist. Of misschien denkt je fysiotherapeut wel aan een hernia en stelt een verwijzing voor. Nu spelen er een hoop vragen in je hoofd. Moet ik geopereerd? Hoe moet dit met mijn werk? Wat betekent dit voor de toekomst? Zal ik altijd pijn blijven houden? Begin van het einde? In deze blog probeer ik je antwoord te geven op bovenstaande antwoorden, wanneer je de diagnose hernia hebt gekregen of wanneer er gedacht wordt aan een hernia.
Hoe uit een hernia zich?
Vaak begint een hernia met rugpijn en ontstaat er tegelijkertijd, of later een vaak zeer pijnlijke beenpijn. Die beenpijn wordt vaak omschreven als een soort kiespijn, maar dan in je been. Deze beenpijn, indien dit zenuwpijn is ten gevolge van een hernia, volgt een bepaald patroon in het been. Dit komt omdat er een specifieke zenuw geïrriteerd raakt en/of in de knel is gekomen door een hernia. Dit patroon is dan vaak via de bil, achterzijde bovenbeen via de kuit naar de voetzool, dit noemen we het S1 dermatoom. Of de pijn gaat via de buitenkant van de heup en bovenbeen, via het scheenbeen naar de bovenkant van de voet. Dit noemen we het L5 dermatoom. Dit zijn de meest voorkomende variaties. De uitstraling bestaat vaak uit pijn, maar kan ook dofheid en/of tintelingen in ditzelfde gebied geven. In uitzonderlijke gevallen is er ook sprake van krachtsverlies in de voet.
Nu eerst het goede nieuws. Bij 88% van de mensen met een hernia gaat deze vanzelf weer over. Over het algemeen worden de klachten minder tussen de 6 en 12 weken. Dus, bij “maar” 12% van de patiënten is een operatie nodig. Gelukkig kan ons lichaam ook een hele hoop zelf. Het herniaweefsel wat uitstulpt wordt namelijk opgeruimd door onze witte bloedcellen, de zogenaamde “opruimers” van het lichaam.
Wat is een hernia eigenlijk?
Wat is een hernia nu eigenlijk? Eigenlijk is een hernia een uiting van slijtage van de tussenwervelschijf. De wervelkolom is grofweg opgebouwd uit wervels met daartussen, de naam zegt het al, de tussenwervelschijven. Deze tussenwervelschijven (ook wel discus genoemd) fungeren als een soort schokdempers van de wervelkolom. Ook mede door deze tussenwervelschijven is er beweging mogelijk van de wervelkolom. Zie de tussenwervelschijf als een soort donut, met in de kern een geleiachtig materiaal en aan de randen een soort kraakbeenachtig materiaal. Door het proces van slijtage, waar we helaas allemaal aan onderhevig zijn, kan deze kraakbeenring verzwakt raken en kan hier een scheur in komen. Door deze scheur kan vervolgens de geleiachtige kern eruit lekken. Dit uitgelekte materiaal kan vervolgens tegen een zenuw aan komen, wat de typische beenklachten tot gevolg kan hebben. Enerzijds kan namelijk een zenuw door deze uitstulping in de knel raken, als een soort elektriciteitssnoer welke tussen de deur komt en anderzijds raakt een zenuw ontstoken doordat deze in aanraking komt met het kernmateriaal van de tussenwervelschijf.
Wanneer opereren?
Dus bij 88% van de mensen wordt dit “uitgelekte” materiaal opgeruimd door de witte bloedcellen en gaat het vanzelf over. Wanneer zou er dan wel geopereerd moeten worden? Over het algemeen zal er een operatie worden voorgesteld indien: de klachten langer dan 12 weken aanwezig blijven, zonder minder te worden. Of wanneer de pijn met pijnstilling (dit kan grofweg met prikken of pillen) niet goed onder controle te krijgen is. In een uitzonderlijk geval wordt er een operatie voorgesteld, wanneer er “alarmsignalen” zijn. En met alarmsignalen bedoelen we bijvoorbeeld indien er krachtsverlies is in het been, welke toeneemt. Of indien er een stoornis is bij het plassen of bij de stoelgang.
Adviezen en toekomst na diagnose
Indien er een hernia is vastgesteld of wanneer er een sterk vermoeden is van een hernia is het verstandig om zoveel mogelijk te blijven bewegen. En alles te blijven doen wat nog kan. En dit verschilt erg van mens tot mens. Er zijn veel factoren die bepalen wat je nog wel of niet kunt. Dus de mate van pijn, soort werkzaamheden die je uitvoert, de pijnstilling waarvoor gekozen is, etc. Overleg altijd met je dokter wat in jouw specifieke situatie is aan te raden. Maar houd er wel rekening mee, dat je netjes rechtop zit, dus niet onderuit gezakt. Dat je niet te zwaar tilt (grofweg, <1kg) en dat je veel afwisselt in houdingen. Dus neem ook rust door te gaan liggen, ga vervolgens weer wat lopen en rust weer wat uit op een goede stevige stoel.
En gelukkig betekend een hernia niet het begin van het einde. Ja, het kan terugkomen en ja, het kan zijn dat je geopereerd moet worden. Maar de grootste groep patiënten, kan uiteindelijk zijn leven weer oppakken, zonder restklachten zoals voor de hernia.
Wil je na het lezen van deze blog meer weten? Kijk dan ook eens op https://www.thuisarts.nl/hernia-in-rug