Osteoporose

Oorzaken

Wat zijn de oorzaken van osteoporose?

Osteoporose kan verschillende oorzaken hebben. Leeftijd speelt hier onder andere een rol in. Op jonge leeftijd maakt het lichaam meer bot aan dan het afbreekt. Dit neemt verder toe bij veel bewegen als kind en volwassene. Rond het dertigste levensjaar zijn de botten het stevigst. Vanaf die leeftijd is het een normaal proces dat de botafbraak sneller gaat dan de botaanmaak.

Bij vrouwen die de menopauze (overgang) hebben doorgemaakt wordt door hormonale veranderingen de botafbraak minder geremd doordat het hormoon oestrogeen (dit werkt beschermend tegen botafbraak) minder wordt aangemaakt.

Ook kan leefstijl een rol spelen bij het ontstaan van osteoporose. Een tekort aan calciumhoudende voedingsstoffen of het verminderd kunnen opnemen van calcium uit voeding (zoals bij bepaalde darmaandoeningen) kan de aanmaak van bot negatief beïnvloeden. Een tekort aan vitamine D door een gebrek aan zonlicht kan zorgen dat calcium niet goed in onze botten wordt ingebouwd (een belangrijke functie van vitamine D). Daarnaast kan het gebruik van bepaalde geneesmiddelen en ook een gebrek aan lichaamsbeweging en/of roken een nadelige invloed hebben.

Symptomen

Welke symptomen komen voor bij osteoporose?

Osteoporose wordt vaak een "stille ziekte" genoemd omdat het in de beginfase meestal geen symptomen veroorzaakt. Naarmate de ziekte vordert, kunnen echter de volgende symptomen optreden:

Botpijn

Sommige mensen met osteoporose ervaren pijn in de botten, vooral in de rug, heupen en polsen. Deze pijn kan variëren van mild tot ernstig.

Botbreuken

Ook verhoogt osteoporose het risico op botbreuken, vooral in de heupen, wervels en polsen. Een val maken of zelfs een lichte belasting zoals het tillen van een tas of het opschudden van een dekbed kan dan leiden tot een (wervel)breuk.

Verlies van lengte en kromming van de wervelkolom

Door botbreuken in de wervelkolom kunnen mensen met osteoporose langzaam maar zeker lengte verliezen. Dit kan gepaard gaan met een afgeronde rug, ook wel een “weduwe’s bochel” genoemd.

Voor meer informatie over botbreuken van wervels met bijbehorende wervelinzakkingen verwijzen we naar onze uitgebreide pagina die hier meer informatie over geeft.

Botbreuken en pijn als gevolg van osteoporose kunnen de beweeglijkheid van een persoon beperken en het daarmee moeilijker maken om dagelijkse activiteiten uit te voeren.

Behandeling

Welke behandelingen zijn er voor osteoporose?

Hoewel osteoporose niet volledig kan worden genezen, zijn er verschillende behandelingen beschikbaar om de voortgang van de aandoening te vertragen en het risico op botbreuken te verminderen.

Lifestyle-aanpassingen

Regelmatige lichaamsbeweging, met name gewicht dragende oefeningen zoals wandelen, joggen en dansen, kan de botdichtheid verbeteren en het risico op breuken verminderen. Het vermijden van risicofactoren zoals roken en overmatig alcoholgebruik en het voldoende binnenkrijgen van calcium (voeding) en blootstelling aan zonlicht is belangrijk. Ook ondergewicht is een risico voor osteoporose.

Valpreventie

Bij een verhoogd risico op vallen is het verminderen van dit risico behulpzaam om de kans op breuken te helpen verkleinen. Dit kan onder meer door het verwijderen van struikelgevaren in huis, het gebruik van (loop)hulpmiddelen, het dragen van geschikt schoeisel, zorgen voor een goed gezichtsvermogen (bril, behandelen van eventuele staar) of door balans- en krachttraining.

Medicijnen

Bij de diagnose osteopenie is een voldoende inname van calcium en vitamine D essentieel voor de gezondheid van de botten. Het dagelijks innemen van voorgeschreven supplementen wordt dan aanbevolen als aanvulling op de voeding. Zie hiervoor ook de adviezen in de richtlijn osteoporose van de osteoporosevereniging.nl.

Bij osteoporose wordt een medicamenteuze behandeling ingezet voor een periode van 5 jaar met mogelijk nog een verlenging tot maximaal 10 jaar. Het gaat dan om medicijnen uit de groep bisfosfonaten, waarbij alendroninezuur als eerste optie wordt voorgeschreven en bijvoorbeeld risedroninezuur als tweede optie kan gelden. Deze medicijnen helpen het proces van botafbraak te remmen om de botdichtheid te behouden en het risico op fracturen te verminderen. Zie hiervoor ook de adviezen in de richtlijn osteoporose van de osteoporosevereniging.nl.